Ο Denis Guedj στη Θεσσαλονίκη

"Μαθηματικά και Λογοτεχνία"

του Denis Guedj,

την Τετάρτη 7 Μαΐου στις 19.30 στο Κέντρο Ιστορίας του Δήμου Θεσσαλονίκης

(Μέγαρο Μπίλλη, Πλατεία Ιπποδρομίου).

Θα προλογίσουν

ο κ. Πολυχρόνης Μωυσιάδης, καθηγητής της Σχολής Θετικών Επιστημών του ΑΠΘ και

η κα. Καλφοπούλου Κατερίνα, μαθηματικός Δ.Ε, μέλος της ομάδας Θαλής και Φίλοι

Με την υποστήριξη του Δήμου Θεσσαλονίκης, Αντιδημαρχία Πολιτισμού & Νεολαίας.

Στα γαλλικά με ταυτόχρονη μετάφραση στα ελληνικά.




Ο 68χρονος Ντενί Γκετζ (Denis Guedj) είναι μαθηματικός, καθηγητής Ιστορίας της Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο Paris VIIΙ, ερευνητής, συγγραφέας και σεναριογράφος για τον κινηματογράφο. Έχει γράψει πολλά μυθιστορήματα με θέμα τα μαθηματικά και είναι ιδιαίτερα γνωστός για την τεράστια επιτυχία που σημείωσε σε πολλές χώρες του κόσμου το μυθιστόρημά του «Το θεώρημα του παπαγάλου» (εκδόσεις Πόλις, 1999). Ως σεναριογράφος έχει τιμηθεί με το βραβείο Καλύτερου Σεναρίου 1987 για την ταινία «Η τελευταία Παρασκευή του Σεπτέμβρη».
Επίσης, ο Ντενί Γκετζ έχει γράψει άλλες πέντε ταινίες μικρού και μεγάλου μήκους, δύο θεατρικά έργα με πρωταγωνιστή… τα μαθηματικά και αρκετά δοκίμια.

Όσο για τα μυθιστορήματά του, στην Ελλάδα έχουν μεταφραστεί σχεδόν όλα, με πρώτο και διασημότερο το «Θεώρημα του παπαγάλου», που μυεί με διασκεδαστικό τρόπο μεγάλους και μικρούς στον κόσμο των αριθμών και τη λογική τους. Η υπόθεσή του; Ένα γράμμα κάποιου φίλου από τα παλιά, ένα φορτίο πολύτιμων βιβλίων και ένας φλύαρος παπαγάλος έρχονται να κάνουν άνω κάτω την ήρεμη ζωή των ενοίκων της οδού Ραβινιάν στους πρόποδες της Μονμάρτης. Προσπαθώντας να εξιχνιάσουν τον περίεργο θάνατο του φίλου τους, οι ήρωες του βιβλίου αναζητούν τη λύση του μυστηρίου μέσα στις σελίδες μαθηματικών συγγραμμάτων. Έτσι, η παρέα των ηρώων κάνει ένα συναρπαστικό ταξίδι στους αιώνες μέσα από τον μαγικό κόσμο των Μαθηματικών.

Τα άλλα βιβλία του Ντενί Γκετζ στα ελληνικά είναι το «Επιχείρηση Μεσημβρία» (εκδ. Τραυλός, 2002), «Το μέτρο του κόσμου» (εκδ. Τραυλός, 2002), «La bela η αυτοβιογραφία μιας καραβέλας» (εκδ. Τραυλός, 2003), «Τα αστέρια της Βερενίκης» (εκδ. Ψυχογιός, 2005), «Μηδέν» (εκδ. Ψυχογιός, 2006) και «Το δωρεάν δεν αξίζει πλέον τίποτα» (εκδ. Κέδρος, 2007).

Για τον Ντενί Γκετζ τα μαθηματικά είναι ένας τρόπος να σκεφτόμαστε, να συλλογιζόμαστε και να επιχειρηματολογούμε και μάλιστα, υποστηρίζει, η απόδειξη σε αυτό είναι το γεγονός ότι τα μαθηματικά γεννήθηκαν στην Ελλάδα, μέσα από ένα δημοκρατικό όραμα του κόσμου. Για εκείνον, τα μαθηματικά είναι βέβαια ένα εργαλείο επιλογής, μια γλώσσα που πρέπει να μάθουμε να μιλάμε και ένα αυστηρό σχολείο.

«Στην επαγγελματική μου ζωή είμαι και μαθηματικός και ιστορικός, όμως αυτό που με προσδιορίζει πρώτα από όλα είναι η ιδιότητά μου ως “ανθρώπου” που θέλει να επικοινωνήσει και να εκφραστεί», θα πει σε μια συνέντευξή του. «Στα μαθηματικά μπορεί να μην μετράει ακριβώς το συναίσθημα, μετράει όμως η έμπνευση. Αυτή η έμπνευση είναι το ίδιο απαραίτητη στα μαθηματικά για την έρευνα και την επέκτασή τους, όσο είναι και στη λογοτεχνία. Άλλωστε, τα μαθηματικά σε ένα ανώτερο επίπεδο όχι μόνο δεν είναι ένα περιοριστικό πεδίο, αλλά λειτουργούν με μεγάλη ελευθερία σκέψης, και μάλιστα την προϋποθέτουν. Για να παραδοθείς σε αυτή την περιπέτεια χρειάζεται ένα βαθιά ρομαντικό πνεύμα».
Και εξηγώντας τον τρόπο με τον οποίον χρησιμοποίησε τα μαθηματικά για να γράψει λογοτεχνία, λέει: «Όταν τοποθετείς τα μαθηματικά σε έναν ζωντανό περίγυρο που δρα και εξελίσσεται, παύουν να είναι τα σύμβολα ενός δυσνόητου κώδικα. Γίνονται μια ευχάριστη διαδικασία που αποκαλύπτεται σταδιακά, μαζί με την αφήγηση και τους χαρακτήρες». Εξάλλου, ο ίδιος, στο «Θεώρημα του Παπαγάλου» γράφει: «Το μηδέν είναι “το τίποτα που μπορεί να κάνει τα πάντα”».

Για τον Ντενί Γκετζ ο κόσμος της λογοτεχνίας και ο κόσμος της επιστήμης είναι αλληλένδετοι. Πώς οι επιστημονικοί τομείς, ιδιαίτερα το πεδίο των μαθηματικών, μπορούν να φανούν χρήσιμοι στους μυθιστοριογράφους; Μπορούν οι έννοιες και οι ιδέες της επιστήμης να λειτουργήσουν λογοτεχνικά και να μεταμορφωθούν σε ενδιαφέροντα μυθιστορηματικά πρόσωπα;

Στις 7 Μαΐου, ο Ντενί Γκετζ θα λύσει τις απορίες μας για τον τρόπο με τον οποίο η επιστήμη εισχωρεί στον κόσμο της λογοτεχνίας!

θα είμαι εκεί!! Τι φροντηστήρια και σχολεία... Ελπίζω μόνο να μη γεμίσει ο χώρος πριν προλάβω να φτάσω... ;P

μην ανησυχείς! θα σου κρατήσω την καλύτερη θέση!

Ααα, εδω βλεπω να αλλοιώνεται η επίπεδη φύση της επιπεδοχώρας. Τα επιπεδα γίνονται πολλαπλά και δεν είναι η πρόσβαση η ίδια για όλους τους πολίτες της.
Αναφέρομαι στην πρόθεση της nina να κρατήσει για τον neBel την καλύτερη θεση(!) στην ομιλία του Guedj στη Θεσσαλονίκη.
Κυριε δήμαρχε βάλτε μια τάξη !

χαχαχα

Ηρέμισε LukDag !
το γεγονός ότι η nina θα κρατήσει στη neBel μία θέση, δεν αποκλείει το ενδεχόμενο να σου κρατήσει κι εσένα μία...

Αρκεί βέβαια να είσαι καλός και να μη γκρινιάζεις....

Καλά να περάσετε, εγώ δυστυχώς δουλεύω και δε μπορώ να έρθω...

Θα'μαι κι εγώ εκεί! Με μία μικρή καθυστέριση βεβαίως, αλλά ελπίζω να προλάβω να δω τη θεία να μας μιλάει! Ευκαιρία είναι να γνωριστούμε από κοντά μερικά από τα μέλη του forum. Οι άλλοι ας σκάσουν από τη ζήλεια τους! Έτσι admin?

Έφτασα από Αθήνα προ ολίγου και τρέχω στον Γκετζ....
Μαντεύετε που ήμουν χθες?
Στον Παπασωτηρίου, στην Πανεπιστημίου που μιλούσε ο Γκιγέρμο Μαρτίνες!!!!
Πρέπει να φύγω αμέσως,
Θα σας πω σύντομα όλα τα νέα μαζεμένα.

Ανυπομονούμε να γυρίσεις πίσω nina.
Θα έχεις σίγουρα πολλά να μας πείς...

koukws έγραψε: Ευκαιρία είναι να γνωριστούμε από κοντά μερικά από τα μέλη του forum. Οι άλλοι ας σκάσουν από τη ζήλεια τους! Έτσι admin?

Γελάει καλύτερα όποιος γελάει τελευταίος kouke...

τελικά, όσοι βρεθήκαμε εκεί περάσαμε καλά!
Για όσους δεν ήταν εκεί θα γράψω μια πολύ ωραία ιστορία που μας είπε ο Γκετζ...
Μόνο δώστε μου λίγο χρόνο να αφομοιώσω όσα καταπληκτικά άκουσα.

Εκπληκτικός ο Γκετζ... αν και στην αρχή πίστευα πως είναι λιγάκι "τρελός"... τελικά κατάλαβα πως απλά έχει πολύ χιούμορ!
Ήθελα να ρωτήσω... σε ποιον αναφέρθηκε ο κύριος Μ. καθηγητής του Α.Π.Θ. όταν μίλησε για "μαθηματικό που κάνει προβλέψεις για το ποια θα είναι τα μαθηματικά του 21ου αιώνα, χωρίς να έχει αποδείξει ούτε ένα θεώρημα"?
Είναι αλήθεια τόσο μεγάλο σφάλμα να κάνει κανείς τέτοιες προβλέψεις?

koukws έγραψε:Εκπληκτικός ο Γκετζ... αν και στην αρχή πίστευα πως είναι λιγάκι "τρελός"... τελικά κατάλαβα πως απλά έχει πολύ χιούμορ!
Ήθελα να ρωτήσω... σε ποιον αναφέρθηκε ο κύριος Μ. καθηγητής του Α.Π.Θ. όταν μίλησε για "μαθηματικό που κάνει προβλέψεις για το ποια θα είναι τα μαθηματικά του 21ου αιώνα, χωρίς να έχει αποδείξει ούτε ένα θεώρημα"?
Είναι αλήθεια τόσο μεγάλο σφάλμα να κάνει κανείς τέτοιες προβλέψεις?

είναι αλήθεια πως δεν γίνεται άμεσα αντιληπτό το χιούμορ του Γκετζ, αλλά --όταν τελικά γίνει κατανοητό-- αντιλαμβάνεται κανείς μέσα από το χιούμορ πως βλέπουν τα πράγματα αυτοί οι φωτισμένοι άνθρωποι. Σίγουρα τα βλέπουν τόσο απλά που για τον κοινό νου είναι αδιανόητα!
Όσο για τον κύριο Μ. , μπορώ να πω μόνο πως είναι το ίδιο εριστικός όσες φορές τον έχω δει σε εκδηλώσεις.

θυμάσαι την ιστοριούλα που μας είπε ο Γκετζ προκειμένου να καταλήξει στο συμπέρασμα "...όποιος δεν ευθυγραμμίζεται ...επεκτείνει τον κόσμο"; Φαίνεται πως κάποιοι λειτουργούν κατ' αποκλειστικότητα ευθυγραμμισμένα και μάλλον γι' αυτό δεν επεκτείνουν τίποτε!

Συγχαρητήρια για το καινούριο άβαταρ σου (αν και το προηγούμενο ήταν εξίσου ωραίο). Αν και να λέμε την αλήθεια ζηλεύουμε λιγάκι όλοι εμείς που οι υποχρεώσεις δεν μας επέτρεψαν να βρεθούμε στη Θεσ/νικη για τον Γκετζ. Περιμένουμε από εσάς που βρεθήκατε εκεί μία όσο το δυνατόν εκτενέστερη περιγραφή της εκδήλωσης (nina, nebel, koukws,...)

Πάντος, παρ'όλο που δεν κατάλαβα το λόγο της επιθετικότητάς του, οφείλω να ομολογήσω πως σαν καθηγητής ήταν από τους καλούς που είχαμε στη σχολή, και πως απολάμβανα αρκετά το μάθημά του...
Όσο για την ιστοριούλα του Γκετζ... να σου πω ότι έσπαγα το κεφάλι μου να καταλάβω τι ακριβώς ήθελε να πει, γιατί μιλούσε λίγο γρήγορα, και δεν τον "έπιανε" καλά στη μετάφραση, με αποτέλεσμα αρκετά από τα λεγόμενά του δυστυχώς να μεταφερόταν διαφορετικά σε μας, ή και καθόλου...

koukws έγραψε:Πάντος, παρ'όλο που δεν κατάλαβα το λόγο της επιθετικότητάς του, οφείλω να ομολογήσω πως σαν καθηγητής ήταν από τους καλούς που είχαμε στη σχολή, και πως απολάμβανα αρκετά το μάθημά του...

Θα συμφωνήσω, δεν έκανε στείρο μάθημα, είχε τον τρόπο του να σου διεγείρει το ενδιαφέρον.
Ειδικά σε μαθήματα επιλογής (π.χ. συνδυαστική) όπου τα άτομα ήταν λιγότερα και είχε το περιθώριο να "ξεφεύγει" κάπως από την λογική "Θεώρημα - Απόδειξη - Άσκηση" κλπ.

Θα μας πει επιτέλους κανείς την ιστορία του Γκετζ γιατί θα σκάσουμε ?
Ή μήπως είναι κοινό μυστικό των λίγων κι εκλεκτών που παρευρέθηκαν ?

Μια από τις διάφορες ιστορίες που μας είπε ο Γκέτζ ήταν αυτή που αναφέραμε παρά πάνω και θα προσπαθήσω να την πω, αλλά είναι αδύνατον να μεταφερθεί και να αποδοθεί. Συνήθως δεν έχει σημασία τόσο το τι λέμε αλλά ο τρόπος που το λέμε. Ο Γκετζ δεν είπε κάτι καινούριο σ' αυτήν την ιστορία. Είπε κάτι που οι περισσότεροι από μας το έχουμε ξανακούσει ή το έχουμε και οι ίδιοι πει και ξαναπεί είτε σε τάξη είτε σε λέσχη...Αρχίζω λοιπόν και προσπάθησε να φανταστείς το κλίμα...
"Τι είναι ένα σημείο; Ένα σημείο είναι ένα μόνο σημείο! Και τι είναι δύο σημεία; Λοιπόν δύο σημεία που δεν είναι διαφορετικά είναι απλά ΕΝΑ σημείο. Που ξέρουμε ότι είναι διαφορετικά; Αν δεν μας το πουν δεν το ξέρουμε...
Αν ξέρουμε όμως ότι είναι δυο διαφορερικά σημεία τότε τι είναι δυο διαφορετικά σημεία;
Ωραία! Δυο διαφορετικά σημεία είναι μια ευθεία! Και τώρα για να δούμε τι είναι τρία διαφορετικά σημεία;!
Τι μπορεί να είναι τρία διαφορετικά σημεία; μμμμ αν το ένα είναι πάνω στην ευθεία που ορίζουν τα δυο άλλα τότε τρία διαφορετικά σημεία είναι και πάλι μια ευθεία. Αν όμως το τρίτο σημείο είναι ΕΞΩ από την ευθεία των δύο άλλων τότε ορίζεται ένα επίπεδο! Αρα όποιος δεν ευθυγραμμίζεται επεκτείνει τον κόσμο!"

με λίγα λόγια τάδε έφη Γκετζ κι αν κάποιος από τους παριστάμενους στην εκδήλωση θυμάται κάτι περισσότερο γύρω από την ιστοριούλα ας το συμπληρώσει.
Το προσωπικό μου σχόλιο είναι πως από κάποιες πολύ βασικές γεωμετρικές έννοιες με τις οποίες όλοι μαθηματικοί και μη (koukws ο διαχωρισμός είναι απαραίτητος χωρίς κατ' ανάγκη το κριτήριο να είναι το πτυχίο)είμαστε εξοικειωμένοι μπορεί ο Γκετζ να κάνει ένα άλμα και να περάσει σε άλλη...διάσταση κυριολεκτικά και μεταφορικά.
Αλλά αυτά ακριβώς τα άλματα δεν είναι το δείγμα των φωτισμένων μυαλών;

Ouf! Gia xari tou Denij eftasa stis 49 apousies , alla xalali! Htan pragmatika polu wraia empeiria! En8ousiazomai otan gnwrizw tetoious an8rwpous(an kai prepei na omologisw oti o Teukros einai No1 stin kardia m...! ) H ali8eia einai oti pros stigmin mou dimiourgi8ike i entypwsi pws den itan kai o kaluteros omilitis alla meta fanike pws apla prospa8ouse na metadwsei stous allous ta pragmata opws ta antilamvanetai o idios kai einai duskolo na ekswterikeuseis kamia fora auto pou exeis san "eikona" sto mualo sou, mias k o ka8enas ta antilamvanetai me ton diko tou tropo..giauto kai duskoleutika ligo na ton parakolou8isw stin arxi alla ontws opws eipate otan telika katalavaineis to xioumor tou einai apolaustikos! an kai akoma dn katalava kapia pragmata pou eipe...;P(parepiptontws i gravata tou itan katapliktiki!)

likan 8a epairna autografo kai gia sas alla to 8umi8ika oligon ti arga!